 |
| Στοιχεία Ορθόδοξου Πατερικής Θεολογίας και Εκκλησιολογίας όπως τίς δίδαξε ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης |
Mιὰ προσφορὰ στὸν σύγχρονο κόσμο καὶ στὸν σύγχρονο μοναχισμό.
εἰς μνήμην τοῦ π.Ἰωάννου Ρωμανίδου
Πρόλογος
Ἡ Ὀρθόδοξος Πατερική Δογματική διδασκαλία τοῦ μακαριστοῦ καθηγητοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Ἰωάννου Ρωμανίδου εἶναι ἤδη κατατεθειμένη εἰς τά ἀνέκδοτα καί ἐκδοθέντα κείμενα καί ἔργα του. Ἡ πλήρης δογματική του διδασκαλία ἔχει συστηματικὰ καταγραφῆ καὶ κατατεθῆ εἰς τὸ δίτομο ἔργο τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδου μὲ τίτλο "Δογματικὴ καὶ Συμβολικὴ Θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας", τό ὁποῖο ἐξεδόθη ἀπό τίς ἐκδόσεις Π. Πουρναρᾶ, εἰς τήν Θεσ/κη, τό ἔτος 1999.
Σήμερα, μέ τήν ἐξέλιξι πού ἔχομε εἰς τήν ἐκκλησιολογική ἐπικαιρότητα (βλέπε διχογνωμία Ἱεραρχῶν εἰς τό θέμα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, εἰς τό θέμα περί τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, εἰς τό θέμα τῆς ἀπαραδέκτου εἰσαγωγῆς τῆς «μεταπατερικῆς, συναφειακῆς ἤ μετανεωτερικῆς θεολογίας», κλπ.), θεωρῶ σκόπιμο καί ἐπιβεβλημένο νά παρουσιασθοῦν, μέ σκοπό νά τονισθοῦν, ἐπιλεκτικά, ὡρισμένα δογματικά καί ἐκκλησιολογικά θέματα ἐκ τῆς διδασκαλίας τοῦ π. Ἰωάννου, ὅπως π.χ. τό θέμα τῆς δογματικῆς ἀποκλίσεως τοῦ filioque, τό ὁποῖο ἐστηρίζετο εἰς τήν θεολογία τοῦ Αὐγουστίνου, τήν ὁποία λεπτομερῶς καί ἐπιτυχῶς διεξέρχεται ὁ π. Ἰωάννης εἰς τήν Συμβολική του Θεολογία, καί τό ὁποῖο ἀπετέλεσε μία ἀπό τίς αἰτίες τῆς ἐκκλησιολογικῆς ἀποκλίσεως τῆς Δύσεως, ὥστε ὁ ἀναγνώστης ἤ ὁ μελετητής τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς διδασκαλίας καί Ἐκκλησιολογίας νά κατανοήση τόν βαθμόν τῆς ἀποκλίσεως τῶν λόγων καί τῶν θέσεων ἐνίων ἐκκλησιαστικῶν προσώπων ἐκ τῆς ἀκριβοῦς Πατερικῆς διδασκαλίας καί Παραδόσεως.
Πρός τόν σκοπόν αὐτόν, εἰς τό Α´ Μέρος τοῦ παρόντος βιβλίου παρατίθενται ἀποσπάσματα ἀπό τήν γραπτή διδασκαλία τοῦ π. Ἰωάννου, ὅπως αὐτή κατατίθεται εἰς τό ἀνωτέρω ἀναφερόμενον ἔργον του τῶν ἐκδόσεων Πουρναρᾶ, εἰς δέ τό Β΄ Μέρος παρατίθεται ὁμιλία τοῦ π. Ἰωάννου εἰς τὸ Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν.
Εἰς τό τέλος τοῦ βιβλίου, ἀναφέρεται σχετικὴ βιβλιογραφία μέ ἔργα τοῦ ἰδίου, εἰς τὴν ὁποία μπορεῖ ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀνατρέξη, ἐὰν θέλη νὰ μελετήση ἀκόμη πληρέστερα καὶ πλατύτερα τὴν Ὀρθόδοξη Πατερικὴ Θεολογία, ὅπως τὴν δίδαξε ὁ π. Ἰωάννης.
Ἡ Ὀρθόδοξος Παράδοσις εἶναι ἐκείνη ἡ ὁποία ἔχει κατατεθειμένη μέσα Της τὴν θεολογικὴ καί πρακτική μέθοδο διὰ τῆς ὁποίας μπορεῖ κάποιος νὰ φθάση νὰ ἀποκτήση τὶς προϋποθέσεις ὥστε νὰ θεραπευθῆ ψυχικὰ καὶ νὰ "δῆ" τὸν Θεόν, κατὰ τὸ ἀνθρωπίνως δυνατόν. Ἡ δέ μέθοδος αὐτή εἶναι ἐφικτή, προσιτή, σχεδιασμένη γιά κάθε ἄνθρωπο καὶ προσφέρεται σέ κάθε ἄνθρωπο, μέχρι τῶν ἡμερῶν μας, διά τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Καί, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς εἶναι Φῶς, αὐτὴ ἡ μέθοδος,ὅταν ἐφαρμόζεται σωστὰ καὶ μὲ τὶς κατάλληλες προϋποθέσεις, δὲν εἶναι παρὰ μία πορεία πρὸς τὸ Φῶς.
Ἡ Ὀρθόδοξος Θεολογία δὲν εἶναι μεταφυσική, ἀλλά, πρωτίστως, ἐμπειρία τῶν ἀποκαλύψεων τοῦ Θεοῦ εἰς τόν ἄνθρωπο, καί, δευτερευόντως, στοχασμὸς ἐπάνω σὲ αὐτὴν τὴν ἐμπειρία. Ὁ στοχασμὸς αὐτός, ὁλοένα καὶ περιορίζεται, ὅσο ἡ ἐμπειρία, ἀπὸ ἔμμεσος, γίνεται ἄμεσος.῞Οταν ἡ Ὀρθόδοξος Θεολογία, δηλ. ἡ ἐμπειρία τῶν ἀποκαλύψεων τοῦ Θεοῦ διδάσκεται, ἤ κατατίθεται γραπτῶς, εἶναι ἁπλᾶ μία προσεγγιστική, κατὰ τὸ ἀνθρωπίνως δυνατόν, περιγραφὴ αὐτῆς τῆς ἐμπειρίας καὶ στοχασμὸς ἐπάνω σὲ αὐτὴν τὴν ἐμπειρία. Ἀκόμη καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, εἰς τήν Ἀρχιερατική Του προσευχή κατά τό Μυστικό Δεῖπνο, προσεγγιστικά ἀνεφέρθη εἰς τόν Πατέρα καί εἰς τήν σχέσιν Του μέ τόν Πατέρα, διότι ἡ ἀνθρωπίνη γλῶσσα ἀδυνατεῖ να περιγράψη μέ ἀκρίβεια τό ἀπερίγραπτο καί τά Μυστήρια τοῦ Θεοῦ.
Ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὄχι μόνον μεταφέρει, εἰς τήν διδασκαλία του, τὴν Πατερικὴ θεώρηση καὶ κατανόηση τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς Θεολογίας καί Ἐκκλησιολογίας, ἀλλὰ δίδει καὶ τὰ ἑρμηνευτικὰ κλειδιά, βάσει τῶν ὁποίων κατανοοῦνται ὀρθῶς, δηλ. Ὀρθοδόξως, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ὡς καὶ τὰ συγγράμματά τους. Ἡ διδασκομένη θεολογία τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδου, ὅπως θὰ διαπιστώση καὶ ὁ ἀναγνώστης, δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ ἐκείνη τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, τοῦ ἁγίου Συμεὼν τοῦ Νέου Θεολόγου, ὡς καὶ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.
Ὁ λόγος τοῦ π. Ἰωάννου, ἐπειδὴ εἶναι ἀληθής, ἄρα "καυστικός", ἦταν καὶ εἶναι ἐπίκαιρος, εἰδικὰ εἰς τὶς ἡμέρες μας, διότι, παρὰ τὴν ἀναβίωση τῆς Ὀρθοδόξου Πατερικῆς Παραδόσεως εἰς τὸν χῶρο τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας μετὰ τὴν πρώτη ἔκδοσι τοῦ "Προπατορικοῦ Ἁμαρτήματος", παρατηρεῖται ἀκόμη ἔντονο τὸ θλιβερὸ φαινόμενο ἡ Πατερικὴ διδασκαλία περί τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογίας καί Ἐκκλησιολογίας νὰ εἶναι ἄγνωστη εἰς τοὺς πολλοὺς εἰς τὸν χῶρο αὐτό, ἡ δὲ σύγχυσις ποὺ ἐπικρατεῖ εἰς τοὺς θεολογικοὺς χώρους σὲ καίρια θεολογικὰ θέματα (π.χ., εἰς τὸ θέμα τοῦ τί εἶναι «Ἐκκλησία», τί εἶναι «Παράδεισος» καὶ «Κόλασις», κλπ.) νὰ εἶναι χαρακτηριστικὴ τῆς ἐλλείψεως τῶν Πατερικῶν θεολογικῶν καί ἐκκλησιολογικῶν κριτηρίων, δηλ. τῆς ἀγνοίας τῆς Πατερικῆς θεολογικῆς μεθόδου. Εἰς ἕνα σημεῖο, π.χ., γράφει, χαρακτηριστικά, ὁ π. Ἰωάννης: «Οὔτε οἱ Παπικοί, οὔτε οἱ Προτεστάνται, ἀλλὰ οὔτε σχεδὸν ὅλοι ὅσοι κάμνουν τοὺς σημερινοὺς Ὀρθοδόξους θεολόγους, ἔχουν καταλάβει, ὅτι, διʼ ὅλους τοὺς Πατέρας τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ὁ "Λόγος" τῆς Καινῆς Διαθήκης εἶναι ὁ " Ἰαχβέ ", δηλαδὴ ὁ Κύριος τῆς Δόξης τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης» .
Ἡ εὐθύνη τῶν ἀναφερομένων εἰς τὴν παροῦσα ἐργασία βαρύνει ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον τὸν γράψαντα καὶ ὑπογράφοντα.
῎Εγραφον ἐν Ἁγίῳ ῎Ορει, ἐν ἔτει 2010
Δαμασκηνὸς μοναχός Ἁγιορείτης
Βλέπε, πρωτοπρεσβ. Ἰωάν. Ρωμανίδου: "Δογματικὴ καὶ Συμβολικὴ Θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας", Τόμος Α΄, ἐκδόσεις Π. Πουρναρᾶ, Θεσ/κη, 1999, σελ. 262.
" Ἡ κατανόησις τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς Θεολογίας καὶ πνευματικότητος ἀπαιτεῖ ὄχι μίαν δουλοπρέπειαν τοῦ πνεύματος, ἀλλὰ ὑπακοὴν εἰς τὴν αὐθεντίαν τοῦ Χριστοῦ, τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Ἁγίων. Αὐτὴ ἡ ἑκούσιος ὑπακοὴ μέχρι θανάτου πρὸς ἀπόκτησιν τῆς πραγματικῆς ἐλευθερίας τῆς καταπατήσεως τοῦ φόβου τοῦ θανάτου καὶ τῆς ὑπερβάσεως τῆς συμφεροντολογικῆς ἀγάπης εἶναι το μυστικὸν τῆς λεβεντιᾶς τῆς Ἑλληνικῆς ψυχῆς, τοῦ Ἑλληνοχριστιανικοῦ πολιτισμοῦ. Εἶναι τὸ μυστικὸν τῆς Ρωμαίϊκης ἀρχοντιᾶς, ἡ ὁποία ἔδωσεν εἰς τὸν κόσμον τοὺς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ παράδοσις τῆς θεώσεως συνθέτει τὴν αὐθεντίαν καὶ τὴν ταπεινοφροσύνην μὲ ἀποτέλεσμα τὴν λεβεντιὰν καὶ ἀρχοντιὰν τοῦ πνεύματος. Διὰ τοῦτο, ἡ Ὀρθόδοξος βεβαιότης περὶ κατοχῆς τῆς ἀληθείας οὐδεμίαν σχέσιν ἔχει μὲ ἐθνικὸν ἤ ἐκκλησιαστικόν τινα ἐγωϊσμὸν ἤ ὑπερηφάνειαν. Ἐπίσης, διὰ τὸν λόγον αὐτὸν λείπει τὸ ἄγριον καὶ ἀπάνθρωπον ἐκεῖνο (ἦθος καὶ) φαινόμενον τῆς Ἱερᾶς Ἐξετάσεως τῶν Φραγκολατίνων, Ρωμαιοκαθολικῶν καὶ Προτεσταντῶν ". (Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη μὲ τίτλο: "Δογματικὴ καὶ Συμβολικὴ Θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας", Τόμος Α΄, ἐκδόσεις Π.Πουρναρᾶ, Θεσ/κη, 1999, σελ. 155).
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ-ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Π ΙΩΑΝΝΗΣ-ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ by ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου